Nierschade is de meest voorkomende diabetesgerelateerde comorbiditeit. Het risico op ondervoeding is in deze patiëntengroep relatief hoog. Dialysepatiënten hebben vanwege de dialysebehandeling een verhoogde eiwitbehoefte. Deze eiwitbehoefte kan verder verhoogd zijn als er bijvoorbeeld ook sprake is van een slechte voedingstoestand of infectie-problematiek. Daarnaast hebben ruim 2 miljoen Nederlanders chronische nierschade. Veel mensen weten zelf niet dat ze nierschade hebben, waardoor dit ongemerkt kan verergeren, met grote gevolgen. Goede reden om extra alert te zijn op dit groeiende gezondheidsprobleem.
Chronische nierschade vraagt voeding op maat
Bij diabetespatiënten met diabetische nefropathie is het belangrijk om in de behandeling te focussen op:
- een goede glucoseregulatie
- behoud van een gezond lichaamsgewicht
- een afgestemde hoeveelheid elektrolyten zoals kalium en fosfaat
- een natriumbeperking
- een afgestemde hoeveelheid eiwit
- bij afname van urineproductie een vochtbeperking
Voor patiënten met nierschade zijn er speciale energierijke drinkvoedingen ontwikkeld met toegevoegde vitamines en mineralen, die laag zijn in elektrolyten en vocht. Het doel van deze voedingsinterventie is het voorkomen van verdere achteruitgang van de nierfunctie en het optimaliseren van de voedingstoestand, waardoor wondgenezing bevorderd wordt en bloedglucosewaarden verbeteren.
Casus: Peter
Peter is 52 jaar en heeft diabetes mellitus type 2. Hij gebruikt insuline en als complicatie van de diabetes is er sprake van chronische nierschade (diabetische nefropathie). Sinds 2018 is Peter afhankelijk van hemodialyse, momenteel 3 x 4 uur per week. Peter heeft overgewicht: hij weegt 96,5 kg en is 1,85 lang, BMI is 28,2. Door schade aan zijn bloedvaten heeft Peter een teenamputatie ondergaan. De operatiewond herstelt slecht, omdat er aan de zijkant van zijn voet een grotere wond is ontstaan door de druk van een spalk. Tijdens de ziekenhuisopname heeft Peter bijna geen eetlust en hij eet daardoor veel minder. Het gevolg is dat hij in korte tijd ruim 12 kg is afgevallen (naar 84,5 kg en BMI 24,7). Hij blijkt veel te weinig calorieën en eiwitten binnen te krijgen en zijn bloedsuikerwaardes schommelen. De diëtist constateert ondervoeding en adviseert medische voeding afgestemd op zijn medische situatie. Hierdoor stabiliseert het gewicht en eenmaal thuis, komt Peter na verloop van tijd weer in een betere voedingstoestand
Geïnteresseerd in meer casussen? Vraag hier het casusboekje “Medische voeding in de praktijk” aan vnfkd@vnfkd.nl
Referenties
- nierstichting.nl geraadpleegd maart 2022
- Ned T diab 2022:20:1
- Federatie Medisch Specialisten. Chronische nierschade. 2018
- Hemmelder et al. Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D2974
- Richtlijnen goede voeding 2015